SINGAPORE — China's People's Liberation Army Navy (PLAN) has made great strides in recent years as it seeks to come of age. While moving to demonstrate its clout, it also seems to recognize the need to reassure others that the intentions behind its modernization program are peaceful.
Although Beijing has declared a policy of "harmonious seas," which it says is based on respect for equal access and freedom of navigation for all humanity, many remain worried.
PLAN has become the priority of China's military modernization program, acquiring 30 submarines and 22 surface ships in the past decade, in addition to substantial numbers of maritime aviation assets and naval missilery. Conscious of the apprehension its military modernization program is generating, Beijing feels the need to reassure its neighbors and the world by portraying its naval and military expansion as benign and a natural result of its economic growth. Naval diplomacy is a major element of this effort.
In recent years, PLAN has conducted a growing number of visits to foreign harbors and conducted joint exercises with other navies. In 2007 alone, Chinese warships visited 11 countries, traveling as far as the North Atlantic. In the same year, PLAN carried out joint exercises with the navies of France, Spain, Britain and Russia. While these exercises were taking place in European waters, two other Chinese vessels were conducting visits to Australia and New Zealand. At about the same time, two other PLAN ships were visiting Pakistan.
The fact that eight Chinese warships were simultaneously deployed in foreign waters near three different continents illustrates the growing importance of naval diplomacy to Beijing. PLAN's ability to conduct small-scale operations far from its traditional area of operations is growing: In 2008, Chinese warships visited eight countries in Asia and Europe, while PLAN delegations visited 17 countries in Asia, Europe, South America and Africa.
Earlier this year at Qingdao naval base in east China, PLAN celebrated its 60th anniversary by opening its doors to the world. Warships representing navies from 14 countries, including the U.S. and Australia, attended a naval parade and were able to view some of PLAN's most advanced and secretive equipment, such as its nuclear submarines. The message seemed to be "we are getting stronger but more transparent, and we are peaceful."
Educational exchanges are another component of China's expanding naval diplomacy. In 2008, 97 foreign officers from 40 countries graduated from PLAN academies and institutes. Furthermore, PLAN and the Chinese military in general are sending increasingly large numbers of officers to foreign military academies. In 2006, 23 PLAN officers attended courses overseas, ranging from short operations-oriented courses to longer courses at command and staff colleges. Chinese naval officers also attend courses at foreign civilian universities.
The donation of naval equipment and other material is also being used by China to win good will. In 2007, following a visit by the Bolivian Chief of Defense Force to China, Beijing donated six 12-meter patrol boats to the Bolivian Navy.
Medium and small vessels have been donated to Mauritania, Tanzania, Burma, Cambodia and Sierra Leone. China has also repaired or built naval bases, barracks, storage facilities and military hospitals, and donated communication, diving and cartography materials to 34 countries around the world.
In October 2008, the Chinese Navy took delivery of its most modern hospital ship. The 10,000 ton vessel is, according to the People's Daily, the largest hospital ship ever built by any country. It will be based in Qingdao and could become a major tool of Chinese diplomacy. Following the example of the U.S. Navy hospital ship USNS Mercy, PLAN hopes to use the hospital ship for humanitarian operations.
Antipiracy operations and escorts for merchant ships have, since the beginning of this year, emerged as another important diplomatic element. Since January PLAN destroyers have escorted dozens of vessels off the coast of Somalia, among them Taiwanese and Japanese ships, as well as U.N. World Food Program cargo ships.
What factors account for China's extension in this field of diplomacy? First and foremost, China is eager to portray its military expansion and modernization as peaceful and in the interest of regional stability. The Chinese Communist Party has been relying increasingly on economic growth and nationalism as a source of legitimacy.
It is no coincidence that actions such as the antipiracy missions were given wide coverage in the Chinese media. The objective was clearly to project the image of China as a great naval power, contributing to patriotism and bolstering the government's power as well as angling for prestige on the world stage.
Greater interaction with foreign navies also allows PLAN exposure to the latest developments in naval technology. In September 2007, PLAN took part in its first ever exercise with an aircraft carrier, when two of its ships joined a British carrier for maneuvers in the North Atlantic. Given China's publicly stated intention to acquire an aircraft carrier before 2020, such exercises are of obvious value.
China's efforts in naval diplomacy illustrate its growing ambitions, but Beijing is sending mixed messages. On the one hand, PLAN is becoming more open and transparent, increasing its contact with foreign navies. On the other, it is expanding its arsenal and feeling more confident about displaying it to the world. Are we witnessing a more cooperative China at sea, or a more confident and potentially assertive one?
By LORO HORTA
Loro Horta (rabino-azul@yahoo.com) is a visiting fellow with the S. Rajaratnam School of International Studies, Nanyang Technology University, Singapore. This article originally appeared in PacNet Newsletter.
The Japan Times
Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAN) đã có những bước tiến dài trong những năm gần đây khi họ tìm cách hiện đại hóa hải quân của mình. Trong khi tìm cách trình diễn sức mạnh của mình, nước này dường như cũng nhận ra yêu cầu phải trấn an các nước khác rằng những ý đồ đằng sau chương trình hiện đại hóa này là hòa bình.
Mặc dù Bắc Kinh đã tuyên bố chính sách "những vùng biển hòa thuận" với việc tôn trọng quyền tiếp cập công bằng và tự do hàng hải cho mọi người, nhưng rất nhiều quốc gia vẫn lo ngại.
PLAN đã trở thành ưu tiên trong chương trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc, với việc mua thêm 30 tàu ngầm và 22 tàu nổi trong 1 thập kỷ qua cộng với số lượng ngày một tăng các máy bay hoạt động ở biển và hoả tiễn thuỷ quân. Ý thức rõ được những hậu quả mà chương trình hiện đại hóa quân sự của nó có thể tạo ra, Bắc Kinh thấy cần phải trấn an hàng xóm và thế giới bằng cách mô tả việc mở rộng quân sự và hải quân của mình như một động thái hiền lành và là kết quả tự nhiên của sức tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của nước này. Ngoại giao hải quân là một trong những yếu tố quan trọng trong nỗ lực này.
Trong những năm gần đây, PLAN đã tiến hành ngày càng nhiều chuyến thăm tới các cảng nước ngoài và tham gia các cuộc tập trận chung với những lực lượng hải quân của nước khác. Chỉ trong năm 2007, tàu chiến Trung Quốc đã thăm 11 nước, đi đến tận vùng xa như Bắc Đại Tây Dương. Cũng trong năm này, PLAN tiến hành tập trận chung với hải quân của Pháp, Tây Ban Nha, Anh và Nga. Trong lúc các cuộc tập trận này diễn ra ở vùng biển châu Âu, hai tàu khác của Trung Quốc lại thăm Australia và New Zealand. Cùng lúc đó, hai tàu khác của PLAN thăm Pakistan.
Việc 8 tàu chiến của Trung Quốc triển khai đồng thời ở các vùng biển nước ngoài gần 3 châu lục khác nhau đã cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của ngoại giao hải quân đối với Bắc Kinh. Khả năng của PLAN trong việc tiến hành các hoạt động quy mô nhỏ, xa những vùng hoạt động truyền thống của họ cũng đang được nâng cao. Trong năm 2008, tàu chiến Trung Quốc thăm 8 nước ở châu Á và châu Âu, trong khi các phái đoàn của PLAN thăm 17 nước ở châu Á, Âu, Nam Mỹ và châu Phi.
Đầu năm nay, tại căn cứ hải quân Qingdao ở đông Trung Quốc, PLAN đã kỷ niệm 60 năm thành lập bằng cách mở cửa với thế giới. Các tàu chiến đại diện cho hải quân của 14 nước, bao gồm Mỹ và Australia, đã tham dự một cuộc diễu binh hải quân và đã có thể nhìn thấy một số các thiết bị bí mật và tiên tiến nhất của hải quân Trung Quốc, như tàu ngầm hạt nhân. Bức thông điệp có vẻ như là "Chúng tôi đang mạnh lên nhưng minh bạch hơn, và chúng tôi rất hòa bình".
Giao lưu giáo dục cũng là một nhân tố khác trong chiến lược ngoại giao hải quân của Trung Quốc. Trong năm 2008, 97 sĩ quan nước ngoài từ 40 nước đã tốt nghiệp các học viện và tổ chức của PLAN. Hơn nữa, PLAN và quân đội Trung Quốc nói chung đang gửi ngày một nhiều các sĩ quan của mình sang học ở các học viện quân sự nước ngoài. Năm 2006, 23 sĩ quan của PLAN đã tham dự các khóa học ở nước ngoài. Các sĩ quan hải quân Trung Quốc cũng tham dự các khóa học tại các trường dân sự nước ngoài.
Trung Quốc cũng đang sử dụng việc trao tặng các thiết bị hải quân làm phương tiện để giành được thiện chí. Năm 2007, tiếp sau chuyến thăm của trưởng lực lượng quốc phòng Bolivia tới Trung Quốc, Bắc Kinh đã tặng cho hải quân Bolivia 6 tàu tuần tra. Các tàu cỡ trung và cỡ nhỏ đã được tặng cho Mauritania, Tanzania, Myanmar, Campuchia và Sierra Leone. Trung Quốc cũng sửa chữa và xây mới các căn cứ hải quân, doanh trại, kho bãi và viện quân y, trao tặng các thiết bị liên lạc, lặn cho 34 nước trên thế giới.
Tháng 10/2008, hải quân Trung Quốc nhận chiếc tàu bệnh viện hiện đại nhất của mình. Theo Nhân dân nhật báo, chiếc tàu trọng tải 10.000 tấn này là tàu bệnh viện lớn nhất trên thế giới. Nó sẽ đóng ở Qingdao và có thể trở thành công cụ chính cho chính sách ngoại giao của Trung Quốc. Theo gương chiếc tàu bệnh viện USNS Mercy của hải quân Mỹ, PLAN hy vọng dùng chiếc tàu bệnh viện này cho các hoạt động nhân đạo.
Kể từ đầu năm nay, các hoạt động chống cướp biển và hộ tống tàu hàng cũng đã trở thành một công cụ ngoại giao quan trọng. Kể từ tháng 1/2009, tàu khu trục của PLAN đã hộ tống hàng chục tàu ở bờ biển Somalia cùng với các tàu của Đài Loan, Nhật và các tàu chở hàng của Chương trình Lương thực Thế giới Liên hợp quốc.
Cái gì nằm sau việc Trung Quốc mở rộng ngoại giao theo hướng này? Trước tiên, Trung Quốc hăm hở muốn thể hiện nền quân sự hiện đại của họ là hòa bình và góp phần vào ổn định khu vực. Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lấy sức mạnh tăng trưởng kinh tế và chủ nghĩa dân tộc ngày càng mạnh làm cớ cho sự phát triển quân sự này.
Không phải ngẫu nhiên mà những hành động kiểu như tham gia chống cướp biển được các phương tiện thông tin đại chúng Trung Quốc loan tải ầm ĩ. Mục đích rõ ràng là để tạo dựng hình ảnh Trung Quốc là một cường quốc hải quân, đóng góp vào chủ nghĩa yêu nước và củng cố sức mạnh chính phủ, đồng thời làm tăng uy tín của nước này trên trường quốc tế.
Sự liên kết lớn hơn với các lực lượng hải quân nước ngoài cũng cho phép PLAN tiếp cận với những tiến bộ mới nhất trong công nghệ hàng hải. Tháng 9/2007, PLAN tham gia vào cuộc tập trận đầu tiên với một hàng không mẫu hạm khi 2 tàu của Trung Quốc cùng với một hàng không mẫu hạm Anh tập trận ở Bắc Đại Tây Dương. Nếu đúng như ý định được công bố công khai của Trung Quốc là mua được 1 hàng không mẫu hạm trước năm 2020, thì những cuộc tập trận như vậy quả là có giá trị.
Những nỗ lực của Trung Quốc trong việc thực thi chính sách ngoại giao hải quân đã cho thấy tham vọng ngày càng lớn của họ, nhưng Bắc Kinh đang gửi đi những thông điệp trái chiều. Một mặt, PLAN đang trở nên cởi mở và minh bạch hơn, liên hệ nhiều hơn với các lực lượng hải quân nước ngoài. Mặt khác, họ đang mở rộng kho vũ khí của mình và cảm thấy tự tin hơn khi trình diễn trước thế giới. Liệu chúng ta đang chứng kiến một Trung Quốc hợp tác hơn trên biển hay là một Trung Quốc tự tin hơn và có thể là hung hăng hơn?
Hạnh Khuê (Theo Japan Times)
VNNet
Although Beijing has declared a policy of "harmonious seas," which it says is based on respect for equal access and freedom of navigation for all humanity, many remain worried.
PLAN has become the priority of China's military modernization program, acquiring 30 submarines and 22 surface ships in the past decade, in addition to substantial numbers of maritime aviation assets and naval missilery. Conscious of the apprehension its military modernization program is generating, Beijing feels the need to reassure its neighbors and the world by portraying its naval and military expansion as benign and a natural result of its economic growth. Naval diplomacy is a major element of this effort.
In recent years, PLAN has conducted a growing number of visits to foreign harbors and conducted joint exercises with other navies. In 2007 alone, Chinese warships visited 11 countries, traveling as far as the North Atlantic. In the same year, PLAN carried out joint exercises with the navies of France, Spain, Britain and Russia. While these exercises were taking place in European waters, two other Chinese vessels were conducting visits to Australia and New Zealand. At about the same time, two other PLAN ships were visiting Pakistan.
The fact that eight Chinese warships were simultaneously deployed in foreign waters near three different continents illustrates the growing importance of naval diplomacy to Beijing. PLAN's ability to conduct small-scale operations far from its traditional area of operations is growing: In 2008, Chinese warships visited eight countries in Asia and Europe, while PLAN delegations visited 17 countries in Asia, Europe, South America and Africa.
Earlier this year at Qingdao naval base in east China, PLAN celebrated its 60th anniversary by opening its doors to the world. Warships representing navies from 14 countries, including the U.S. and Australia, attended a naval parade and were able to view some of PLAN's most advanced and secretive equipment, such as its nuclear submarines. The message seemed to be "we are getting stronger but more transparent, and we are peaceful."
Educational exchanges are another component of China's expanding naval diplomacy. In 2008, 97 foreign officers from 40 countries graduated from PLAN academies and institutes. Furthermore, PLAN and the Chinese military in general are sending increasingly large numbers of officers to foreign military academies. In 2006, 23 PLAN officers attended courses overseas, ranging from short operations-oriented courses to longer courses at command and staff colleges. Chinese naval officers also attend courses at foreign civilian universities.
The donation of naval equipment and other material is also being used by China to win good will. In 2007, following a visit by the Bolivian Chief of Defense Force to China, Beijing donated six 12-meter patrol boats to the Bolivian Navy.
Medium and small vessels have been donated to Mauritania, Tanzania, Burma, Cambodia and Sierra Leone. China has also repaired or built naval bases, barracks, storage facilities and military hospitals, and donated communication, diving and cartography materials to 34 countries around the world.
In October 2008, the Chinese Navy took delivery of its most modern hospital ship. The 10,000 ton vessel is, according to the People's Daily, the largest hospital ship ever built by any country. It will be based in Qingdao and could become a major tool of Chinese diplomacy. Following the example of the U.S. Navy hospital ship USNS Mercy, PLAN hopes to use the hospital ship for humanitarian operations.
Antipiracy operations and escorts for merchant ships have, since the beginning of this year, emerged as another important diplomatic element. Since January PLAN destroyers have escorted dozens of vessels off the coast of Somalia, among them Taiwanese and Japanese ships, as well as U.N. World Food Program cargo ships.
What factors account for China's extension in this field of diplomacy? First and foremost, China is eager to portray its military expansion and modernization as peaceful and in the interest of regional stability. The Chinese Communist Party has been relying increasingly on economic growth and nationalism as a source of legitimacy.
It is no coincidence that actions such as the antipiracy missions were given wide coverage in the Chinese media. The objective was clearly to project the image of China as a great naval power, contributing to patriotism and bolstering the government's power as well as angling for prestige on the world stage.
Greater interaction with foreign navies also allows PLAN exposure to the latest developments in naval technology. In September 2007, PLAN took part in its first ever exercise with an aircraft carrier, when two of its ships joined a British carrier for maneuvers in the North Atlantic. Given China's publicly stated intention to acquire an aircraft carrier before 2020, such exercises are of obvious value.
China's efforts in naval diplomacy illustrate its growing ambitions, but Beijing is sending mixed messages. On the one hand, PLAN is becoming more open and transparent, increasing its contact with foreign navies. On the other, it is expanding its arsenal and feeling more confident about displaying it to the world. Are we witnessing a more cooperative China at sea, or a more confident and potentially assertive one?
By LORO HORTA
Loro Horta (rabino-azul@yahoo.com) is a visiting fellow with the S. Rajaratnam School of International Studies, Nanyang Technology University, Singapore. This article originally appeared in PacNet Newsletter.
The Japan Times
Hải quân Trung Quốc khiến láng giềng lo ngại?
Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAN) đã có những bước tiến dài trong những năm gần đây khi họ tìm cách hiện đại hóa hải quân của mình. Trong khi tìm cách trình diễn sức mạnh của mình, nước này dường như cũng nhận ra yêu cầu phải trấn an các nước khác rằng những ý đồ đằng sau chương trình hiện đại hóa này là hòa bình.
Mặc dù Bắc Kinh đã tuyên bố chính sách "những vùng biển hòa thuận" với việc tôn trọng quyền tiếp cập công bằng và tự do hàng hải cho mọi người, nhưng rất nhiều quốc gia vẫn lo ngại.
PLAN đã trở thành ưu tiên trong chương trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc, với việc mua thêm 30 tàu ngầm và 22 tàu nổi trong 1 thập kỷ qua cộng với số lượng ngày một tăng các máy bay hoạt động ở biển và hoả tiễn thuỷ quân. Ý thức rõ được những hậu quả mà chương trình hiện đại hóa quân sự của nó có thể tạo ra, Bắc Kinh thấy cần phải trấn an hàng xóm và thế giới bằng cách mô tả việc mở rộng quân sự và hải quân của mình như một động thái hiền lành và là kết quả tự nhiên của sức tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của nước này. Ngoại giao hải quân là một trong những yếu tố quan trọng trong nỗ lực này.
Trong những năm gần đây, PLAN đã tiến hành ngày càng nhiều chuyến thăm tới các cảng nước ngoài và tham gia các cuộc tập trận chung với những lực lượng hải quân của nước khác. Chỉ trong năm 2007, tàu chiến Trung Quốc đã thăm 11 nước, đi đến tận vùng xa như Bắc Đại Tây Dương. Cũng trong năm này, PLAN tiến hành tập trận chung với hải quân của Pháp, Tây Ban Nha, Anh và Nga. Trong lúc các cuộc tập trận này diễn ra ở vùng biển châu Âu, hai tàu khác của Trung Quốc lại thăm Australia và New Zealand. Cùng lúc đó, hai tàu khác của PLAN thăm Pakistan.
Việc 8 tàu chiến của Trung Quốc triển khai đồng thời ở các vùng biển nước ngoài gần 3 châu lục khác nhau đã cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của ngoại giao hải quân đối với Bắc Kinh. Khả năng của PLAN trong việc tiến hành các hoạt động quy mô nhỏ, xa những vùng hoạt động truyền thống của họ cũng đang được nâng cao. Trong năm 2008, tàu chiến Trung Quốc thăm 8 nước ở châu Á và châu Âu, trong khi các phái đoàn của PLAN thăm 17 nước ở châu Á, Âu, Nam Mỹ và châu Phi.
Đầu năm nay, tại căn cứ hải quân Qingdao ở đông Trung Quốc, PLAN đã kỷ niệm 60 năm thành lập bằng cách mở cửa với thế giới. Các tàu chiến đại diện cho hải quân của 14 nước, bao gồm Mỹ và Australia, đã tham dự một cuộc diễu binh hải quân và đã có thể nhìn thấy một số các thiết bị bí mật và tiên tiến nhất của hải quân Trung Quốc, như tàu ngầm hạt nhân. Bức thông điệp có vẻ như là "Chúng tôi đang mạnh lên nhưng minh bạch hơn, và chúng tôi rất hòa bình".
Giao lưu giáo dục cũng là một nhân tố khác trong chiến lược ngoại giao hải quân của Trung Quốc. Trong năm 2008, 97 sĩ quan nước ngoài từ 40 nước đã tốt nghiệp các học viện và tổ chức của PLAN. Hơn nữa, PLAN và quân đội Trung Quốc nói chung đang gửi ngày một nhiều các sĩ quan của mình sang học ở các học viện quân sự nước ngoài. Năm 2006, 23 sĩ quan của PLAN đã tham dự các khóa học ở nước ngoài. Các sĩ quan hải quân Trung Quốc cũng tham dự các khóa học tại các trường dân sự nước ngoài.
Trung Quốc cũng đang sử dụng việc trao tặng các thiết bị hải quân làm phương tiện để giành được thiện chí. Năm 2007, tiếp sau chuyến thăm của trưởng lực lượng quốc phòng Bolivia tới Trung Quốc, Bắc Kinh đã tặng cho hải quân Bolivia 6 tàu tuần tra. Các tàu cỡ trung và cỡ nhỏ đã được tặng cho Mauritania, Tanzania, Myanmar, Campuchia và Sierra Leone. Trung Quốc cũng sửa chữa và xây mới các căn cứ hải quân, doanh trại, kho bãi và viện quân y, trao tặng các thiết bị liên lạc, lặn cho 34 nước trên thế giới.
Tháng 10/2008, hải quân Trung Quốc nhận chiếc tàu bệnh viện hiện đại nhất của mình. Theo Nhân dân nhật báo, chiếc tàu trọng tải 10.000 tấn này là tàu bệnh viện lớn nhất trên thế giới. Nó sẽ đóng ở Qingdao và có thể trở thành công cụ chính cho chính sách ngoại giao của Trung Quốc. Theo gương chiếc tàu bệnh viện USNS Mercy của hải quân Mỹ, PLAN hy vọng dùng chiếc tàu bệnh viện này cho các hoạt động nhân đạo.
Kể từ đầu năm nay, các hoạt động chống cướp biển và hộ tống tàu hàng cũng đã trở thành một công cụ ngoại giao quan trọng. Kể từ tháng 1/2009, tàu khu trục của PLAN đã hộ tống hàng chục tàu ở bờ biển Somalia cùng với các tàu của Đài Loan, Nhật và các tàu chở hàng của Chương trình Lương thực Thế giới Liên hợp quốc.
Cái gì nằm sau việc Trung Quốc mở rộng ngoại giao theo hướng này? Trước tiên, Trung Quốc hăm hở muốn thể hiện nền quân sự hiện đại của họ là hòa bình và góp phần vào ổn định khu vực. Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lấy sức mạnh tăng trưởng kinh tế và chủ nghĩa dân tộc ngày càng mạnh làm cớ cho sự phát triển quân sự này.
Không phải ngẫu nhiên mà những hành động kiểu như tham gia chống cướp biển được các phương tiện thông tin đại chúng Trung Quốc loan tải ầm ĩ. Mục đích rõ ràng là để tạo dựng hình ảnh Trung Quốc là một cường quốc hải quân, đóng góp vào chủ nghĩa yêu nước và củng cố sức mạnh chính phủ, đồng thời làm tăng uy tín của nước này trên trường quốc tế.
Sự liên kết lớn hơn với các lực lượng hải quân nước ngoài cũng cho phép PLAN tiếp cận với những tiến bộ mới nhất trong công nghệ hàng hải. Tháng 9/2007, PLAN tham gia vào cuộc tập trận đầu tiên với một hàng không mẫu hạm khi 2 tàu của Trung Quốc cùng với một hàng không mẫu hạm Anh tập trận ở Bắc Đại Tây Dương. Nếu đúng như ý định được công bố công khai của Trung Quốc là mua được 1 hàng không mẫu hạm trước năm 2020, thì những cuộc tập trận như vậy quả là có giá trị.
Những nỗ lực của Trung Quốc trong việc thực thi chính sách ngoại giao hải quân đã cho thấy tham vọng ngày càng lớn của họ, nhưng Bắc Kinh đang gửi đi những thông điệp trái chiều. Một mặt, PLAN đang trở nên cởi mở và minh bạch hơn, liên hệ nhiều hơn với các lực lượng hải quân nước ngoài. Mặt khác, họ đang mở rộng kho vũ khí của mình và cảm thấy tự tin hơn khi trình diễn trước thế giới. Liệu chúng ta đang chứng kiến một Trung Quốc hợp tác hơn trên biển hay là một Trung Quốc tự tin hơn và có thể là hung hăng hơn?
Hạnh Khuê (Theo Japan Times)
VNNet
